فولاد یکی از مهمترین و پرکاربردترین فلز در صنعت است که در تولید انواع قطعات و ساختارهای مختلف استفاده میشود. یکی از دستههای معروف فولاد، فولادهای کربنی با ترکیبات متفاوت میباشند که به دلیل خواص مکانیکی برجسته و قابلیت پردازش مناسب، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. دو نوع فولاد کربنی مورد بررسی در این مقاله، فولاد Ck60 و Ck75 هستند. هر یک از این فولادها ویژگیها و خواص خاص خود را دارند که در کاربردهای مختلف تأثیرگذار هستند. در این مقاله، قصد داریم ابتدا با این دو فولاد مهم در صنعت آشنا بشویم، سپس تفاوت فولاد Ck60 و Ck75 را بررسی خواهیم کرد.
فولاد ck60 چیست؟
از خانواده فولادهای کربنی است که به دلیل ترکیب شیمیایی خاص خود و پردازش حرارتی متمایز، ویژگیهای منحصر به فردی دارد. فولاد Ck60، یکی از فولادهای آلیاژی حرارتپذیر، با نام فولاد 1.1221 شناخته میشود. در برابر اصطکاک مقاومت بسیار عالی دارد. دمای آنیل کردن این فولاد بین ۶۵۰-۷۰۰ درجه سانتیگراد و دمای فورجینگ آن در حدود ۸۵۰-۱۰۵۰ درجه سانتیگراد است. این فولاد به روش نورد گرم تولید میشود و اغلب به صورت تسمههای فولادی در بازار عرضه میگردد. از فولاد Ck60 بیشتر در مواردی که تحمل فشار یا ضربه بالا مورد نیاز باشد، بکار میرود. در مراحل سختسازی حرارتی، میلگردهای Ck60 با استفاده از روشهای مناسب سختسازی و سپس با روشهای خنککننده مانند روغن و آب سریعاً خنک میشوند. عنصر سیلیسیم در فولاد Ck60 به خاصیت فنری آن کمک میکند. این فولاد دارای قابلیت جوشکاری پایینی است و در هنگام اجرای عملیات، احتمال تشکیل ترک در آن بالاست.
فولاد ck75 چیست؟
فولاد Ck75 یکی از فولادهای آلیاژی فنر است و با نامهای فولاد 1.1248 در استاندارد DIN آلمان و فولاد 1078 در صنعت شناخته میشود. این فلز دارای استحکام خوب و سختی متوسط است و همچنین مقاومت خوبی در برابر خوردگی و سایش دارد. فولاد فنر Ck75 برای ساخت تسمههای فنری آلیاژی مورد استفاده قرار میگیرد. وجود سیلیسیم در ck75 باعث ایجاد خاصیت الاستیسیته (کشسانی) شده و نیکل موجود در آن سبب مقاومت بالا در برابر سایش میشود. همچنین، عنصر کروم مقاومت به خوردگی را در این فولاد افزایش میدهد.
بررسی تفاوت فولاد ck60 و ck75
بصورت مختصر با دو فولاد محبوب دراین صنعت آشنا شدید. در ادامه مقاله به مقایسه این سه فولاد میپردازیم.
1) تفاوت خواص مکانیکی فولاد ck60 و ck75:
- استحکام: استحکام فولاد CK75 بیشتر از CK60 است. این به معنای داشتن مقاومت بیشتر در برابر تنشها و فشارهای خارجی است.
- سختی: فولاد CK75 دارای سختی بیشتری نسبت به CK60 است. سختی بیشتر به معنای مقاومت به سایش و خوردگی بالاتر است.
- الاستیسیته: فولاد CK60 دارای الاستیسیته بیشتری است. این به معنای توانایی فولاد در بازگشت به شکل و ابعاد اصلی پس از تحمل تنشها و فشارهای مکانیکی است.
- انعطاف پذیری: فولاد CK60 انعطافپذیری بیشتری نسبت به CK75 دارد که به معنای توانایی فولاد در انجام انحناها و تغییر شکلهای مختلف است.
- مقاومت در برابر خوردگی: با توجه به ترکیبات آلیاژی مختلف، فولاد CK75 دارای مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد.
2) تفاوت کاربردهای صنعتی فولاد ck60 و ck75:
به دلیل تفاوت در خواص مکانیکی و ترکیبات آلیاژی میتوانند در کاربردهای صنعتی مختلف به کار روند.
کاربرد صنعتی فولاد CK60
- تسمههای فنری: به دلیل استحکام و سختی بالای خود، فولاد CK60 در ساخت تسمههای فنری با بارگذاریهای بالا مورد استفاده قرار میگیرد.
- قطعات خودرو: در صنعت خودروسازی، ممکن است در ساخت قطعاتی مانند فنرها، دیسکها و قطعات سخت دیگر بکار برده شود.
- ابزارهای برش و تیغهها: به دلیل سختی و مقاومت در برابر سایش، در ساخت ابزارهای برشی مانند تیغهها و کارهای صنعتی دیگر بهرهبرداری شود.
کاربرد صنعتی فولاد CK75
- صنعت خودروسازی: به عنوان قطعاتی مانند فنرهای صنعتی، فنرهای زنجیرهای و قطعات سخت دیگر در خودروها استفاده میشود.
- صنعت وسایل الکترونیکی: در محصولاتی نظیر سوئیچها، فنرهای الکتریکی و قطعات مکانیکی دیگر در صنعت الکترونیک به کار میرود.
- صنعت ماشینآلات: در تولید فنرها، پیستونها، دیسکها و قطعات سخت دیگر در ماشینآلات و تجهیزات صنعتی استفاده میشود.
- ابزارهای دستی: در ساخت ابزارهای دستی مانند کلیدها، چکشها و ابزارهای برشی مورد استفاده قرار میگیرد.
لازم به ذکر است که این فولادها میتوانند در برخی زمینه استفاده مشابه داشته باشند و کاربرد نهایی بستگی به نیازهای خاص هر صنعت و کاربرد دارد.
3) تفاوت ویژگی میلگرد ck60 و ck75:
در دنیای صنعتی امروزی، استفاده از مواد ساختمانی با خواص مناسب و استحکام بالا بسیار حائز اهمیت است. میلگردها یکی از مقاطع فولادی است که در ساخت و ساز، صنعت خودروسازی، ماشینآلات و صنایع دیگر به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرند. در این میان، میلگردهای CK60 و CK75 با ویژگیهای خاص خود، جایگاه مهمی را در صنعت فولاد به دست آوردهاند.
میلگرد CK60 استحکام، سختیپذیری و الاستیسیته بسیار بالایی دارد. وجود سطح کربن بالا در این نوع میلگرد، آن را قادر میسازد تا تحمل تنشها و فشارهای زیاد را به خوبی داشته باشد. بنابراین، میلگرد CK60 به عنوان یک ماده ساختمانی قوی و پایدار مورد توجه قرار میگیرد. همچنین، سختی بالای آن باعث میشود که در برابر سایش و خوردگی نیز از مقاومت بالایی برخوردار باشد.
میلگردCK75 دارای ویژگیهایی همچون استحکام بسیار بالا، سختی متوسط و الاستیسیته مناسب است. این میلگرد با استفاده از ترکیبات آلیاژی خاص، مقاومت بالا در برابر سایش و خوردگی را به ارمغان میآورد. همچنین، الاستیسیته مناسب CK70 باعث میشود تا پس از تحمل تنشها، به شکل و ابعاد اصلی خود بازگردد.