بزرگترین و اولین تولید کننده ریل و فولاد ساختمانی در ایران سهامی ذوبآهن اصفهان است که پیشینه آن با نام کارخانهی ذوبآهن آریامهر به قبل از انقلاب برمیگردد. این کارخانه با ظرفیت تولید ۳/۶ میلیون تن محصول نهایی و انواع مقاطع فولادی صنعتی و ساختمانی توانسته تبدیل به بزرگترین شرکت فولاد در ایران شود. همچنین موقعیت مکانی آن در جنوبغربی استان اصفهان و در شمال شهرستان لنجان است.
طبق توافقنامهای میان ایران و شوروی در سال ۱۳۴۴، روسها تعهد دادند که در برابر صادرات گاز ایران به شوروی، آنها کارخانه ذوب آهن اصفهان و ماشینسازی اراک را احداث نمایند. این شرکت تولیدات خود را علاوه بر استفاده در بازار داخل مانند پروژه نیروگاه هستهای بوشهر، ساخت سدها، مترو و برج میلاد به بیش از ۲۳ کشور در قاره آسیا، آفریقا و اروپا صادر میکند.
تاریخچه شرکت ذوبآهن اصفهان
در زمان پادشاهی رضاشاه پهلوی، برای بررسی تاسیس کارخانهی ذوبآهن با هدف تأمین ریلهای مورد نیاز برای راهاندازی شبکهی سراسری راهآهن کشور، کارشناسانی از شرکت کروپ آلمان به ایران دعوت شدند. که با برآورد هزینه دوازده میلیون تومانی و مقرون به صرفه نبودن برای دولت ایران، تصمیم بر واردات ریل برای ساخت راهآهن گرفته شد. همچنین همزمان، ساخت کارخانهی ذوبآهن کوچکی با مدت زمان ۵ سال و هزینه ۴/۵ میلیون تومان برآورد شد.
از شرکت کروپ آلمان در سال ۱۳۱۷ کارخانهی ذوبآهن ۵۳ هزار تنی خریداری شد و هشت هزار تن از این ماشین آلات تا شهریور ۱۳۲۰ زمانی که ایران اشغال شده بود، به کارخانه کرج که در حال احداث بود رسید. عملیات ساخت کارخانه به دلیل اشغال ایران و به اسارت گرفتن مهندسان آلمانی متوقف شد و تنها قسمتی از ساختمان که قرار بود تبدیل به انبار ماشین آلات شود ادامه یافت. این کارخانه هرگز ساخته نشد و طبق توافقی که بین ایران و شوروی در ۲۳ دیماه ۱۳۴۴ بسته شد احداث کارخانهی ذوبآهن توسط شرکت تیاژپروم اکسپورت آغاز شد.
از سال ۱۳۴۶ احداث ساختمان واحدهای مختلف کارخانه شروع شد و در نیمهی اول دیماه سال ۱۳۵۰ با ایجاد کارگاههای اگلومراسیون، کورهی بلند شماره ۱، ککسازی، با تولید چدن بهرهبرداری از مجتمع آغاز گردید. همچنین یک سال بعد با راهاندازی بخش فولادسازی و مهندسی نورد تولید فولاد با ظرفیت ۵۵۰ هزار تن در سال کلید خورد. در ۲۳ اسفند ۱۳۵۱ رییس شورای وزرای شوروی آلکسی کاسیگین همراه دخترش برای افتتاح کارخانهی ذوبآهن اصفهان به تهران آمد.
در سال ۱۳۵۱ برای رسیدن به ظرفیت تولید ۱٬۹۰۰٬۰۰۰ تن فولاد، احداث کورهی بلند شماری ۲ و توسعهی بخشهای مختلف کارخانه شد و در سال ۱۳۵۷ ساخت مجتمع چدن به پایان رسید.
محصولات تولیدی
در کارخانجات ذوبآهن محصولات مختلفی برای تامین نیاز داخلی و صادرات به سایر کشورها تولید میشود که شامل:
انواع فولادهای صنعتی
برای تولید محصولات صنعتی مانند مفتول سیم طوقه، مفتول فنر، مفتول کششی و مفتول الکترود از انواع فولادهای صنعتی با مشخصههای زیر استفاده میشود:
- SWRH27
- CK35
- CK45
- ۷۰CR2
- C67
- RST34–۲
- RSD7
- B USD7-
انواع فولادهای ساختمانی
برای اولین بار در کشور طراحی و تولید انواع تیرآهن بالپهن موازی (H- BEAM) وبالنیمپهن موازی (I- BEAM) در شرکت سهامی ذوبآهن اصفهان صورت گرفته است. همچنین در حال حاضر محصول تیرآهن این شرکت با علامت اختصاری و برجسته Esco بر روی جان بال قابل شناسایی میباشد.
- انواع نبشیهای بال مساوی در ابعاد ۸۰، ۹۰ و ۱۰۰
- انواع ناودانی در ابعاد ۱۴۰ و ۱۶۰ میلیمتر
- تولید تیرآهن بال نیمپهن I در اندازههای ۱۲۰ تا ۳۰۰ و تیرآهن بالپهن موازی H در سایز ۱۶۰میلیمتر
- انواع چهارگوش ۱۰۰×۱۰۰ تا ۲۵۰×۲۵۰ میلیمتر
- ریل U33: برای نخستین بار در در خاورمیانه این ریل در شرکت سهامی ذوبآهن اصفهان در سال ۱۳۸۷ تولید شد.
- انواع میلگردهای ساده و آجدار به صورت شاخهای و کلاف از سایز ۵/۵ تا ۳۲ میلیمتر
- انواع میلگرد ساده از اندازهی ۳۲ میلیمتر به بالا
- ریل UIC60
فراوردههای فرعی
فراوردههای جانبی کارخانه ذوبآهن شامل قطران، سولفاتآمونیوم، آهک، چدن جامد، تولوئن، زایلین، لجن صنعتی، زغال کک، گوگرد سرباره کوره بلند، اکسیژن و ازت مایع است.
سازوکار فروش و قیمتگذاری محصولات
شرکت سهامی ذوبآهن اصفهان از طریق بورس کالای ایران محصولات ساختمانی خود را به فروش میرساند و قیمت محصولات به نسبت عرضه و تقاضا در بورس تعیین میشود. همچنین قسمتی از تولیدات فولادی این شرکت به کشورهای خارجی صادر میشود و زمانی که تقاضا در بازار داخلی افزایش میباید برای کنترل قیمتها صادرات خود را متوقف مینماید.
یکشنبه و چهارشنبه هر هفته، زمان عرضه در بورس کالا است که ۲۴ ساعت پیش از زمان عرضه، فهرست محصولات در وبسایت این شرکت از طریق انتخاب منوی مدیریت و سپس ارتباط با مشتریان قابل مشاهده میباشد.
مجموعه کارگاهها
- تولیدات مواد شیمیایی و کک
- آگلومراسیون
- خط ریلآهن
- کارگاههای نت مکانیک (نگهداری و تعمیرات مکانیک) که شامل کارگاه ۴۷٬۴۸٬۵۱ و … است
- کوره بلند (سه کوره یک، دو و سه)
- فولادسازی: شامل کارگاه انبار شمش، کنورتور، آهن قراضه، سرباره، ریختهگری و تعمیر پاتیل
- نیروگاهها: شامل نیروگاه حرارتی، نیروگاه ۱۱۰ مگاواتی، نیروگاه مرکزی و نیروگاه گازی با ظرفیت اسمی تولید ۳۵۰ مگاوات
- کارگاه اکسیژن (تولید اکسیژن)
- نوردها: شامل نورد ۳۰۰، ۳۵۰، ۵۰۰ و ۶۵۰
- نت راه و ساختمان (نگهداری و تعمیرات راه و ساختمان) دارای کارگاه نجاری، کارگاه تولید بتن آماده، کارگاه تولید قطعات بتنی پیشساخته، کارگاه شیشهبری، قفلسازی، آهنگریو …
- و دهها کارگاه جانبی دیگر