علم کشاورزی یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین علوم موجود در جهان است که برای بقای زندگی انسان لازم و حیاتی است. از طرف دیگر تجهیزات و وسایل کشاورزی در زمینه پیشرفت و توسعه این علم، نقش پررنگ و مهمی را ایفا می‌کنند. به این موضوع هم توجه داشته باشید که اگرچه تجهیزات و وسایل کشاورزی کار را سریع‌تر و آسان‌تر می‌کنند؛ اما به دلیل استفاده مداوم و مکرر، مستعد خرابی و ازبین‌رفتن هستند. به‌عنوان مثال تراکتوری که ساعت‌ها بر روی زمین ‌کار می‌کند یا مخازن حمل‌ونقلی که به‌صورت مداوم در مجاورت آب، خاک و… قرار می‌گیرند؛ در معرض تخریب و آسیب‌دیدن هستند. بنابراین برای ساخت این‌گونه وسایل باید از مواد اولیه و فلزهای مناسبی استفاده شود. فولاد ضدزنگ یکی از بهترین و مناسب‌ترین فلزاتی است که می‌توان در ساخت وسایل و تجهیزات کشاورزی از آن استفاده کرد. در ادامه کاربرد فولاد ضدزنگ در صنعت کشاورزی شرح داده خواهد شد.

کاربرد استیل در صنعت کشاورزی

همان‌طور که می‌دانید فولاد ضدزنگ یکی از مقاوم‌ترین و مستحکم‌ترین فلزاتی است که در جهان وجود دارد. علاوه بر مقاومت و استحکام بالا، این فلز از نظر بهداشتی نیز بسیار مورد توجه است. به‌عنوان‌ مثال در زمینه حمل‌ و نقل محصولات کشاورزی و دامپروری (که موضوع بهداشت در این زمینه‌ها بسیار پر اهمیت است)، از فولاد ضدزنگ استفاده‌های فراوانی می‌شود.

در ادامه کاربردهای استنلس استیل در کشاورزی، مزایای استفاده از این فولاد و سایر موارد را بررسی خواهیم کرد؛ پس تا انتها همراه ما باشید.

چرا فولاد ضدزنگ در صنعت کشاورزی یک فلز ایده‌آل محسوب می‌شود؟

استیل به دلیل ویژگی و مشخصه‌های مطلوبی که دارد؛ در زمینه کشاورزی بسیار پرکاربرد است. فولاد ضدزنگ از طول عمر بالایی برخوردار است و به دلیل لایه محافظی که بر روی آن وجود دارد؛ در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی از خود مقاومت بسیار عالی نشان می‌دهد. در واقع محصولاتی (مانند کودها، آفت‌کش‌ها و…) در صنعت کشاورزی استفاده می‌شوند که حاوی موادی همچون سولفات‌ها، نیترات‌ها و کلریدها هستند. این مواد به سایر وسایل و تجهیزات کشاورزی آسیب وارد می‌کنند و موجب تخریب آنها می‌شوند. اما فولاد ضدزنگ به دلیل مقاومت خوبی که در برابر محیط‌های اکسنده و خورنده دارد؛ در این زمینه بسیار کاربردی است. از طرف دیگر به این موضوع توجه داشته باشید که ویژگی‌های فولاد ضدزنگ از بین‌رفتنی نیستند و سالیانِ سال در فولاد باقی خواهند ماند. بنابراین نگران تعویض و جایگزینی محصول جدید، در مدت‌ زمان کوتاه نباشید؛ چرا که فولاد ضدزنگ سالیان سال بدون اینکه عملکرد خود را از دست بدهد، برای شما کاربرد خواهد داشت.

انواع فولاد ضدزنگ

فولادهای زنگ نزن به انواع مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند.

فولاد ضدزنگ فریتی

فولاد ضدزنگ فریتی که با نام فولاد کروم دار ساده نیز شناخته می‌شود؛ به طور گسترده در زمینه ساخت قطعات خودرو، ماشین‌آلات صنعتی و لوازم‌خانگی کاربرد دارد. در واقع شکل‌پذیری خوب، مقاومت بالا در برابر ترک‌خوردگی و  زنگ‌زدگی  و… از جمله دلایلی است که فولاد ضدزنگ فریتی را در صنایع مذکور پرکاربرد می‌کند.

فولاد ضد زنگ آستنیتی

فولاد ضدزنگ آستنیتی در ترکیب شیمیایی خود مقدار قابل‌توجهی از عناصر نیکل، کروم، نیتروژن، منگنز و مولیبدن را دارا است. وجود این عناصر باعث می‌شوند تا مقاومت آلیاژ در برابر خوردگی افزایش یابد. همچنین استحکام و قابلیت شکل‌پذیری فلز نیز به این واسطه (به‌واسطه وجود عناصر مذکور) بهبود می‌یابد. با وجود این ویژگی‌ها از فولاد ضدزنگ آستنیتی در زمینه حمل‌ونقل، ساخت لوازم‌خانگی، صنایع مختلف، ساخت‌وساز و معماری و… استفاده‌های فراوانی می‌شود. همچنین از فولاد ضدزنگ آستنیتی در زمینه‌هایی که به رعایت موارد بهداشتی نیاز دارند نیز استفاده می‌شود.

فولاد ضدزنگ مارتنزیتی

فولاد ضدزنگ مارتنزیتی بر پایه عنصر کروم است و نسبت به سایر خانواده فولادها، محتوای کربن بالاتری را در خود جای‌داده است (حدود یک درصد). فولاد ضدزنگ مارتنزیتی در برابر خوردگی و محیط‌های اکسیداسیون از خود مقاومت قابل‌قبولی را نشان می‌دهد. همچنین فولادهای ضدزنگ مارتنزیتی را در دماهای بسیار بالا و همچنین در دماهای بسیار پایین (تا دمای برودتی فلز) می‌توان مورداستفاده قرار داد. از فولاد ضدزنگ مارتنزیتی در صنایع غذایی، تجهیزات پزشکی، صنایع هوافضا و خودروسازی استفاده‌های فراوانی می‌شود.

ویژگی‌های متنوع استیل

فولادهای ضدزنگ در برابر محیط‌های خورنده از خود مقاومت خوبی نشان می‌دهند و در برابر دماهای بالا نیز عملکرد خود را حفظ می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید فولادهای ضدزنگ گرید بندی‌های مختلفی دارند که به‌واسطه عناصر موجود در هر گرید، میزان مقاومت آلیاژ در برابر شرایط بد محیطی متفاوت است. بنابراین متناسب با کاربرد و زمینه کاری خود بهترین و مناسب‌ترین گرید را انتخاب کنید.

استحکام کششی

فولادهای ضدزنگ معمولاً از استحکام کششی بسیار بالایی برخوردار هستند. این موضوع بدان معنا است که استنلس استیل در برابر تنش‌های نرمالی که به آن اعمال می‌شود؛ از خود مقاومت بسیار خوبی نشان می‌دهد و مانع از تخریب سازه می‌شود. همچنین فولادهای ضدزنگ در برابر حرارت و شستشوهای مداوم، مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهند.

استقامت بالا در برابر رطوبت و مواد شیمیایی به دلیل داشتن لایه محافظ بر روی فولاد ضدزنگ

همان‌طور که می‌دانید فولادهای ضدزنگ در سطح خود یک‌لایه از جنس کروم دارند که این لایه از فولاد در برابر رطوبت و مواد شیمیایی محافظت می‌کند و مانع از نفوذ این‌گونه مواد به لایه‌های درونی فولاد می‌شود.

تمیزکاری استیل بسیار ساده است

یکی دیگر از ویژگی‌هایی که  فولاد ضدزنگ را در صنایع کشاورزی پرکاربرد می‌کند؛ بحث تمیزکاری آسان این فولاد است. همچنین دوام و نگهداری این فولاد در درجه خوبی قرار می‌گیرد. همین موضوع باعث می‌شود تا هزینه‌ها کاهش یابند؛ زیرا این گونه وسایل، طول عمر بالایی دارند و نیازی به  خرید محصول جدید و جایگزینی زودهنگام آنها نیست.

مقاومت بالای فولاد در برابر دماهای نامطلوب

فولاد ضدزنگ در بازه‌های دمایی‌ بسیار گسترده‌ای کاربرد دارند. فولادهای ضدزنگ در درجه حرارت‌های بسیار بالا و همچنین در درجه حرارت‌های بسیار پایین (تا دمای برودتی آنها) می‌تواند عملکرد خود را حفظ کنند.

تولید و پردازش ساده‌تر فولاد نسبت به سایر فلزات

مراحل تولید و پردازش فولاد ضدزنگ نسبت به دیگر فلزات ساده‌تر انجام می‌شود. در واقع فولاد ضدزنگ را به‌راحتی می‌توان برش داد، آن را تحت جوشکاری قرار داد و بر روی آن ماشین‌کاری نمود.

زیبایی و جذابیت بالا

یکی دیگر از مهم‌ترین ویژگی‌های فولاد ضدزنگ زیبایی و براقیت سطح این فولاد است مانند ورق استیل. همین موضوع سبب می‌شود تا از فولاد ضدزنگ در زمینه‌های ساخت لوازم آشپزخانه، ادوات کشاورزی و تجهیزات تزئینی خودرو استفاده‌های فراوانی شود.

رعایت بهداشت به کمک فولاد

فولاد ضدزنگ به‌صورت ذاتی و درونی ویژگی آنتی‌باکتریال دارد. این موضوع باعث می‌شود تا از لوله، ورق و میلگرد استیل در زمینه‌های مواد غذایی، لوازم آشپزخانه، تجهیزات بیمارستان‌ها و تأسیسات فرآوری دارو استفاده شود.

قابل بازیافت بودن فولاد به‌صورت کامل و صد در صدی

جالب است این نکته را نیز بدانید که فولاد ضدزنگ قابلیت بازیافت‌شدن را دارد. این موضوع باعث می‌شود تا به محیط‌زیست آسیب کمتری وارد شود و همچنین از منابع موجود در زمین نیز به‌صورت افراطی برداشت نشود. این نکته را نیز بدانید که بازیافت‌شدن مجدد فولاد ضدزنگ بر کیفیت و استحکام فولاد ضدزنگ خدشه‌ای وارد نمی‌کند.

سایر کاربردهای فولاد ضدزنگ در صنعت کشاورزی

کاربردهای فولاد ضدزنگ در زمینه کشاورزی عبارتند از:

فَنس و حصارهای فولادی

حتماً فَنس یا حصارهای فولادی که اطراف زمین کشاورزی قرار داده شده‌اند را دیده‌اید. این حصارها به‌عنوان دیوار جداکننده بین زمین‌های کشاورزی مورداستفاده قرار می‌گیرند. این دیوارهای فلزی جداکننده، اغلب از فولاد ضدزنگ ساخته می‌شوند. یکی از دلایلی که از فولاد ضدزنگ در ساخته این وسایل استفاده می‌شود؛ استحکام بالا و مقاومت عالی این فلز در برابر ضربه و سایش است. همچنین تولید و پردازش فولاد ضدزنگ همان‌طور که گفته شد به‌راحتی انجام می‌شود (ساخت فَنس یا حصار به‌واسطه فولاد ضدزنگ آسان‌تر انجام می‌شود). در واقع فولاد ضدزنگ به‌خوبی شکل می‌گیرد. همین دلایل باعث می‌شوند تا در ساخت حصار و فنس‌های زمین کشاورزی از فولاد ضدزنگ استفاده شود.

سیستم‌های تغذیه و آب‌رسانی به حیوانات و گیاهان

همان‌طور که می‌دانید حیوانات و گیاهان برای زنده‌ماندن به مواد مغذی و آب فراوان نیاز دارند. فولاد ضدزنگ به دلیل شکل‌پذیری آسان و مقاومت عالی در برابر خوردگی معمولاً در زمینه ساخت سیستم‌های تغذیه و آبیاری در زمین‌های کشاورزی مورداستفاده قرار می‌گیرند. همچنین به‌منظور تغذیه حیوانات از فولادهای ضدزنگ استفاده می‌شود؛ زیرا شکل‌پذیری فولاد خوب است.

کاربرد فولاد ضدزنگ در زمینه دامپروری

جالب است بدانید که فولاد ضدزنگ در زمینه دامپروری نیز بسیار مورداستفاده قرار می‌گیرد. به‌عنوان‌مثال شیر یکی از فرآورده‌های طبیعی و مغذی گاو است که نگهداری و حمل آن بسیار سخت و حساس است. منظور از نگهداری و حمل سخت و حساس شیر، این است که اگر کوچک‌ترین باکتری از طرف ظرف حمل شیر به این مایع نفوذ کند؛ کل شیر موجود درون مخزن را آلوده می‌کند. به همین دلیل برای حمل‌ونقل و فرآوری شیر همواره از وسایل و ظروف استیل استفاده می‌شود تا از آسیب‌رسانی به این مایع جلوگیری شود.

تجهیزات و سیستم تهویه‌مطبوع اتاقک‌های نگهداری دام

در مزارع و اتاقک‌های نگهداری دام معمولاً از سیستم‌های تهویه استفاده می‌شود. در واقع به‌منظور اینکه هوای مطبوع به سمت اتاقک‌های نگهداری دام هدایت شوند از کانال‌هایی استفاده می‌شود که معمولاً از جنس فولاد ضدزنگ هستند. دلیل این کار هم مقاومت بالا فولاد ضدزنگ در برابر جریان سیال، طول عمر بالا و دوام طولانی‌مدت این فلز است.

نگهدارنده تجهیزات و وسایل موجود در اتاقک‌های نگهداری دام و قسمت‌های مختلف مزرعه

اگر توجه کرده باشید حیوانات و اکثر دام‌ها عادت دارند که به‌صورت مداوم بدن خود را به تجهیزات و وسایل موجود در اتاقک‌های نگهداری دام و مزرعه تماس دهند. به همین دلیل اکثر تجهیزات و وسایل موجود در صنعت دامپروری را از جنس فولاد ضدزنگ می‌سازند تا مالش بدن حیوان با تجهیزات مزرعه، حساسیتی برای حیوان ایجاد نکند. از طرف دیگر در اتاقک‌های نگهداری دام، وسایل و تجهیزاتی وجود دارند که برای نگهداری مداوم به استحکام بالا نیاز دارند.  به‌عنوان‌مثال در اتاقک‌های نگهداری دام برس‌هایی نصب می‌شود تا حیوان در صورت نیاز قسمتی از بدن خود را با آنها در تماس قرار دهد. این برس‌ها برای‌آنکه به‌صورت مداوم و پیوسته در جای خود ثابت قرار بگیرند؛ همواره مستلزم اتصال‌دهنده‌های مستحکم و مقاوم هستند. این اتصال‌دهنده‌ها معمولاً از جنس فولاد ضدزنگ است؛ چرا که این فولاد از استحکام قابل‌قبولی برخوردار است و طول عمر بالایی نیز دارد.

گفتار نهایی

فولاد ضدزنگ در صنعت کشاورزی کاربردهای فراوانی دارد. دلیل این موضوع هم استحکام بالا، مقرون‌به‌صرفه بودن، دوام و پایداری طولانی‌مدت، مقاومت عالی در برابر خوردگی و… این فلز است. همچنین فولاد ضدزنگ به دلیل آنتی‌باکتریال بودن در زمینه ساخت تجهیزات کشاورزی، وسایل حمل‌ونقل، محصولات کشاورزی و دامپروری و… کاربرد دارد.

بیشتر بخوانید: کاربرد استیل در صنایع دریایی