سرب، یکی از عناصر موجود در جدول تناوبی مندلیف است که به اختصار pb نوشته میشود. عدد اتمی این عنصر ۸۲ می باشد. سرب از قدیمی ترین فلزات کشف شده در باستان شناسی است. قدیمی ترین قطعات سرب متعلق به ۳۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در مصر کشف شده است. این قطعه در موزه انگلیس نگهداری میشود.
سرب یک فلز نرم اما بسیار سنگین و دارای مقاومت بالاست و به همین سبب چکش خوار و شکل پذیر است. رنگ آن سفید مایل به آبی است که در مجاورت هوا به رنگ خاکستری تیره درمی آید.
این فلز سمی سنگین ترین عنصر پایدار در جدول تناوبی است.
آلیاژ دهندگی فلز سرب
سرب با تعداد زیادی از فلزات، آلیاژ می دهد که مهمترین آنها قلع، آنتیموان، مس، بیسموت، کادمیوم و آرسنیک هستند.
روش به دست آوردن سرب
سرب در معدن کشف میشود و به صورت عمده، معادن سرب و روی تا ۷۰ ٪ به صورت مشترک و در کنار هم یافت میشوند. برای استخراج سرب از سنگ سرب، ابتدا سنگ سرب را کاملاً خرد میکنند. پس از تغلیظ در کورههای گرد برشته میشود. سپس سرب برشته را در کورهی تنورهای احیا میکنند. در این مرحله سرب خام با درجه خلوص ۹ درصد تولید میشود. پس از آن سرب خام را تصفیه میکنند و سرب با خلوص ۹۹/۹۴ درصد به دست میآید.
به علت نرم بودن، قابلیت ریخته گری بالا، سیالیت مناسب و مقاومت بالا در مقابل پوسیده شدن از سرب، برای نگهداری از هر مایه فرسایش گری مانند اسید سولفوریک استفاده میشود.
کاربرد فلز سرب
همانطور که پیش از این گفته شد سرب خصوصیات منحصر به فردی دارد که سبب میشود امکان استفاده از آن در هر صنعتی پیش بیاید. در ذیل به مواردی اشاره میشود که سرب در آنها، کاربردهای مهمی را داراست:
۱- استفاده از سرب در لحیم، در صنایع الکترونیکی و ساخت تجهیزات مداری
۲- صنایع ساخت و تولید انواع باتری
۳- تولید کابل و صنایع کابلی
۴- تولید رنگدانه در صنایع رنگ سازی
۵- تولید ضد زنگ در واقع اکسید سرب می باشد.
۶- صنعت سرامیک برای به وجود آوردن استحکام و مقاومت در سرامیک پخته شده
۷- صنعت چاپ و حروفچینی
۸- صنعت شیشه سازی در مرحله لعاب کاری
عوارض مصرف سرب
سرب، در تمام مراحل استخراج و تولید میتواند باعث سمی شدن محیط زیست شود. همین تاثیر میتواند در صورت محافظت نشدن، سلامت انسان را به خطر بیندازد.
سرب جز فلزاتی است که به علت نقطه ذوب پایین، به راحتی ایجاد گاز سمی میکند و با جذب شدن در آب، هوا و مواد غذایی می تواند وارد بدن انسان شود.
بیشتر بخوانید: بالاترین و پایین ترین نقطه ذوب در فلزات