هنری بسمر “مرد فولادی” در 19 ژانویه 1813 در چارلتون، هرتفوردشایر، انگلستان به دنیا آمد. او اولین کسی بود که فرآیند تولید انبوه فولاد را با قیمتی ارزان انجام داد. هدف وی از این کار کاهش هزینه تولید فولاد برای توپخانهها بود. او از میان توده چدن گداخته توسط دمیدن اکسیژن توانست ناخالصیها را جدا کند. بسمر با این روش در صنعت مهندسی سازهها تحول بزرگی ایجاد کرد. همچنین او اختراعات زیادی در زمینه شیشه، فولاد و آهن داشت. بخت با هنری یار بود زیر توانست نوآوریهایش را به مرحله تولید برساند و سود به دست آورد.
هنری بسمر
بسمر در سن 17 سالگی ایده ایجاد مهرهای برجسته برای استفاده در اسناد مالکیت به ذهنش خطور کرد. سپس متوجه شد که ایده بهتر، این است که به جای استفاده از تاریخ های جدید، آنها را روی تمبرها چاپ کند. اجرای این روش باعث صرفه جویی زیادی در هزینه خدمات تمبر شد.
بسمر که بیشتر خودآموخته بود، اولین ثروت خود را با ایده استفاده از برنج به عنوان افزودنی رنگ برای تولید پودری به رنگ برنز به دست آورد. او ماشینهایی اختراع کرد تا این ماده را بهطور خودکار مخلوط کند و کارخانهای را راهاندازی نمود و آن را کاملاً محرمانه نگه داشت تا فرآیند او کشف نشود.
در سال 1854، در حالی که جنگ کریمه در جریان بود، بسمر نوع جدیدی از گلوله توپ را ایجاد کرد. گلولههای او سنگینتر از گلولههای توپ معمولی بود و با شیارهای مارپیچی بریده میشد که به آنها چرخش میداد و آنها را روی هدف نگه میداشت. بسمر این ایده خود را به وزارت جنگ ارائه کرده بود، اما آنها علاقهای نشان ندادند. اما خود ناپلئون در طی یک شام با بسمر در پاریس از اختراع او استقبال کرد. اما بسمر ابتدا باید راهی برای تولید انبوه فولاد ساختاری مییافت تا بتواند از آن برای ایجاد لولههای تفنگ محکمتر برای پشتیبانی از این پوستههای سنگین استفاده کند. این امر او را در مسیری قرار داد که شاید بزرگترین دستاورد زندگیاش باشد: مبدل بسمر
بسمر در طول زندگی خود در مجموع 110 اختراع به دست آورد. در سال 1879، او به دلیل کمکهایش به دنیای علمی، لقب شوالیه را دریافت کرد و در آن سال، به او کمک هزینه تحصیلی در انجمن سلطنتی اعطا شد. وی در 14 مارس 1898 در لندن درگذشت.
فرایند بسمر
بین سالهای 1850 تا 1855 بسمر روی اختراع خود یعنی تولید فولاد کم هزینه کار کرد و آن را در سال 1855 ثبت نمود. او برای اولین بار در نشست 24 اوت 1856 این فرایند را با نام تولید آهن بدون سوخت معرفی کرد و در روزنامه تایمز هم منتشر شد. این فرایند شامل استفاده از اکسیژن برای دمیدن هوا از میان چدن مذاب برای سوزاندن ناخالصیها و تولید فولاد بود.
فردی به نام جیمز ناسمیت قبل از بسمر روی ایدهای مشابه آزمایش انجام داده بود اما علاقه نداشت آن را به ثبت برساند و هنوز بر روی مشکلات آن کار میکرد. او پس از شنیدن سخنرانی بسمر آزمایشهای خود را ادامه نداد و بسمر برای تشکر از تلاشهای ناسمیت خواست یک سوم ارزش ثبت اختراع خود را به او اعطا کند اما نامسیت که داشت بازنشسته میشد این پیشنهاد را قبول نکرد.
اجرا
بسمر مجوز ثبت اختراع خود را به پنج نفر از مالکان کارخانههای آهنسازی واگذار کرد. اما این کارخانهها در تولید فولاد با کیفیت مشکلاتی داشتند. گوران فردریک گورانسون سوئدی پس از تلاشهای بسیار برای نخستین بار توانست توسط فرایند بسمر و استفاده از آهن چدن خالصتر سوئد، فولاد باکیفیت تولید کند. این موفقیت باعث شد بسمر از چدنی با خلوص بالاتر که از هماتیت کامبرلند تهیه میشد فولاد تولید کند اما به علت سختی کنترل میزان کربن میزان آن محدود بود.
رابرت فارستر ماشت بعد از آزمایشهای فراوان نشان داد که میزان کربن را باید از چدن زدود و سپس با افزدون میزان معینی منگنز و کربن به شکل ماده ای با نام spiegeleisen آن را کنترل نمود. این پروسه باعث افزایش چکشخواری، بهبود کیفیت و فرم پذیری فولاد میگردد.
بسمر تلاش زیادی کرد تا تغییرات جدید را به آهنسازان یاد دهد اما آنها در برابر او مقاومت کردند. در اخر با چند نفر شروع به تولید فولاد با روش خود کرد. تولید اولیه بسیار کم بود اما با گذشت زمان بیشتر شد و با قیمت ارزان توجه دیگر تولیدکنندگان را به خود جلب نمود. در نهایت بسمر آنها را متقاعد کرد تا مجوز استفاده از روشش را بخرند. بسمر از این راه یک میلیون پوند استرلینگ به دست آورد.
رابرت ماشت چیزی به دست نیاورد. و در سال ۱۸۶۶ بی بضاعت و بیمار بود. اما در سال 1866 سال مری، دختر ماشت، به لندن رفت و با بسمر گفتگو کرد و استدلال نمود که بسمر موفقیتش را مدیون نتایج رابرت ماشت است. بنابراین بسمر تصمیم گرفت به دلیل جلوگیری از اقدام قضایی ماشت یک حقوق بازنشستگی سالانه یعنی ۳۰۰ پوند را به او بپردازد.
بیشتر بخوانید: فرآیند تولید فولاد زنگ نزن