عنصر کادمیم که یک فلز واسطه سمی محسوب میشود با نماد شیمیایی Cd و عدد اتمی 48 در گروه 12 جدول تناوبی قرار گرفته است. رنگ این عنصر کمیاب سفید مایل به آبی است. این فلز به دلیل نرمی توسط چاقو به آسانی بریده میشود. از دیگر ویژگیهای کادمیم میتوان به انعطافپذیری و چکشخواری اشاره نمود.
عنصر کادمیم در سنگ معدن روی یافت میشود در ساخت باتریها کاربرد دارد.
کادمیم چیست ؟
در آلمان، سال ۱۸۱۷ Friedrich Stromeyer عنصر کادمیم را درون یک ناخالصی در کربنات روی شناسایی نمود و به مدت صد سال تولید کننده اختصاصی این فلز بود. به علت آنکه این فلز در ترکیبات روی یافت شده بود نام آن را از واژه لاتین کالامین بر گرفت. او در تحقیقات خود متوجه شد که نمونههای ناخالص در برابر حرارت تغییر رنگ میدهند اما کالامین خالص تغییر نمیکند.
با توجه به سمی بودن این عنصر و ترکیبات آن British Pharmaceutical Codex از سال 1907 اعلام کرد که یدید کادمیم برای درمان سرمازدگی، سل غدد لنفاوی و ورم مفاصل استفاده میشده است.
بیشترین استخراج کادمیم از تصفیه و خالص سازی سولفید اوره به دست آمده از سنگ معدن روی و به مقدار کمی از مس و سرب است. کادمیم در سنگ معدنهای خود در مقادیر بسیار کمی یافت میشود که کمیاب است. همچنین میزان کمی از این عنصر از خاکه به دست آمده از بازیافت تکههای فولاد و آهن است.
بیماری های کادمیم
کادمیم و ترکیبات آن حتی به میزان کم نیز سمی هستند. این عنصر نقش ساختاری در بدن انسان ایفا نمیکند و میتواند در اندامها و محیط زیست ذخیره شود. گرد کادمیم باعث مشکلات کلیوی و تنفسی میشود و حتی میتواند باعث مرگ افراد شود. همچنین خوردن آن یاعث مسومیت کبد و کلیه خواهد شد.
این عنصر سمی به مرور زمان باعث آسیب به کلیهها میشود. همچنین در نرمی و تغییر شکا استخوان زنان مسن نقش دارد.
کاربرد کادمیم
این عنصر در ساخت باتریها به خصوص باتریهای نیکل- کادمیم، آبکاری، پوششها، عنوان مواد ثبات بخش در پلاستیکها و رنگها کاربرد دارد.
دیگر کاربردهای کادمیم عبارتند از:
- در آبکاری الکتریکی
- برای کنترل همجوشی هستهای
- بعنوان مواد درخشان تلویزیونهای سیاه و سفید و مواد درخشان آبی و سبز در لامپ تصویر تلویزیونهای رنگی
- در آلیاژهای بلبرینگ
- استفاده از سولفید کادمیم بعنوان رنگدانه زرد
- تثبیتکننده در Polyvinyl Coloride
بیشتر بخوانید: فلزهای واسطه و طبقه بندی آن ها