یکی از پرکاربردترین فلزات در جهان فولاد است که سالانه 1.3 میلیارد تن از آن تولید میشود و انواع مختلفی دارد. فولاد معمولی (کربن استیل) و استنلس استیل رایجترین نوع فولاد مورد استفاده در صنایع هستند که کاربرد گستردهای در زمینه تجاری و مصرفی دارند. مهمترین تفاوت این دو فلز با یکدیگر در اجزای سازنده آنها است. در ادامه این مقاله به بررسی این دو فولاد خواهیم پرداخت.
فولاد معمولی
فولاد که در زبان انگلیسی Steel خوانده میشود در واقع آلیاژی از آهن است که بین ۰٫۰۰۲ تا ۲٫۱ درصد وزن آن از کربن تشکیل شده است. همچنین با تغییر میزان درصد کربن، عناصر آلیاژی و عملیات حرارتی، خواص این فولاد قابل کنترل میباشد.
کربن استیل به دلیل استحکام کشش نهایی زیاد و قیمت مناسبی که دارد در طیف وسیعی از صنایع مانند ساختمان سازی، سازههای زیرساختی، ابزارها، کشتیها، قطارها، خودروها، ماشین آلات، تجهیزات و سلاح های نظامی به کار برده میشود و بخش عمدهای از تولیدات فولاد در جهان را به خود اختصاص داده است. وجود کربن در این فولاد باعث شده جوشکاری آن نسبت به استنلس استیل راحتتر باشد. همچنین مقاومت آن در برابر خوردگی و زنگ زدگی در مقایسه با استیل کمتر است.
استنلس استیل
فولاد زنگ نزن یا استنلس استیل ( Stainless Steel) آلیاژی از فولاد میباشد، که آهن، کروم و نیکل اصلی ترین عناصر تشکیل دهنده آن است. در این فلز حداقل درصد جرمی کروم ۱۰٫۵ درصد بوده و حداکثر درصد جرمی کربن ۱٫۲ درصد است.
تشکیل لایه سطحی اکسید کروم بر روی استیل، مانع از تماس بیشتر ماده با محیط اطراف میشود که این خاصیت فولاد را در برابر زنگ زدگی محافظت میکند. همچنین فولاد در اثر ایجاد خراش بر روی این سطح و از بین رفتن آن، میتواند خودش را ترمیم کند و اگر برای محیط کاری گرید مناسبی انتخاب شده باشد این لایه دوباره ایجاد میشود. در غیر اینصورت فولاد زنگنزن، زنگ زده و خورده خواهد شد.
فولاد ضد زنگ بصورت ورق استیل، میلگرد استیل، پروفیل، سیم و لوله استیل تولید میشود و در ساخت وسایل آشپزی، کارد و چنگال، دستگاههای جراحی، لوازم خانگی بزرگ، مصالح ساختمانی، تجهیزات صنعتی، مخازن ذخیره آب و مخازن مواد شیمیایی و محصولات غذایی کاربرد دارد.
با توجه کاربردهای مختلف این فلز در صنعت، قیمت استیل بر اساس نوع و آلیاژ های مصرفی آن مشخص میشود.
بیشتر بخوانید: کاربرد ورق استیل و انواع آن
تفاوت فولاد و استیل
یکی از تفاوتهای بین فولاد معمولی و استنلس استیل در ظاهر آنها است که فولاد معمولی مات بوده اما استنلس استیل به دلیل وجود کروم براق و درخشنده است. اصلیترین تفاوت ترکیب شیمیایی متفاوت آنها است. در فولاد معمولی، کربن عنصر آلیاژی اصلی است. گفتنی است کروم موجود در فولاد ضد زنگ باعث می شود که در مقایسه با کربن استیل دربرابرخوردگی مقاوم شود و فولاد معمولی به دلیل نبود کروم دچار اکسید آهن و زنگزدگی میشود. از دیگر تفاوت های میان فولاد و استیل میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- چکشخواری استنلس استیل کمتر بوده و از فولاد معمولی سختتر است
- استنلس استیل در مقایسه با فولاد معمولی شکنندهتر است
- با افزایش کربن میتوان خصوصیات مکانیکی فولاد معمولی را بهبود بخشید
- قیمت فولادهای ضد زنگ معمولاً بیشتر از قیمت فولاد معمولی است.