مقالات تجارت آلیاژ مقالاتی از فلزات پرکاربرد
امروزه کمترین سازه‌ای را می‌توان یافت که در آن از فولاد استفاده نشده باشد. در واقع فولاد پرکاربردترین ماده محسوب می‌شود. برای استفاده از آن گاهی لازم است که فولاد از شهری به شهر دیگر منتقل شود. به همین دلیل مسئله حمل و نقل از محل بارگیری به محل تخلیه همواره یک چالش بوده است. از مهمترین مسائلی که در حمل و نقل باید به آن توجه کرد، وسیله نقلیه متناسب با بار قابل حمل و اصولی می‌باشد که در جابجایی مطرح است.
اصول حمل و نقل فولاد
اصول حمل و نقل محصولات توسط سازمان استاندارد تعریف شده و راننده‌ها باید در اجرای آنها کوشا باشند تا خطرها به حداقل برسد.
- بار باید متناسب با وسیله نقلیه باشد. وسیله نقلیه باید ظرفیت و فضای کافی برای حمل بار را داشته و طول و عرض و ارتفاع آن نباید بیشتر از حد مجاز باشد. زیرا ممکن است با موانع سر راه برخورد کند.
- وزن فولاد در بارگیری باید به صورت یکنواخت در سراسر خودرو توزیع شود تا تعادل وسیله نقلیه به هم نخورد.
- برای جلوگیری از واژگونی خودرو همچنین خم شدن آن باید بارگیری و تخلیه به صورت همزمان از دو طرف و با استفاده از لیفتراک انجام شود. این کار مزیتی نظیر عملیات تخلیه راحت‌تر نیز دارد.
- برای حمل مقاطع طویل باید ماشین مورد استفاده طول کافی داشته باشد و استقرار فولاد باید در جهتی قرار گیرد که مرکز ثقل بار در کمترین فاصله از کفی و سطح جاده قرار گیرد. اگر مجبور به ارتفاع بالاتر مرکز ثقل بار از سطح زمین بودیم باید سرعت وسیله نقلیه در هنگام دور زدن به حداقل برسد و با احتیاط بیشتری حمل شود.
- فولاد باید به گونه‌ای حمل شود که مرکز ثقل آن در جلوی مرکز محور عقب یا گروه محورهای عقب تریلی و کامیون باشد.
- در بارگیری قطعات سنگین بر روی یدک‌ها، برای جلوگیری از خم شدن آنها و انحنای بیش از حد کفی‌ها باید بار را ابتدا در وسط عرض کفی قرار داده و سپس توزیع وزن آن در طول بارگیری صورت گیرد.
- بارهای فولادی باید به گونه‌ای بارگیری شود که هنگام ترمز یا انحراف، وسیله نقلیه دچار مشکل یا سانحه نشود. برای جلوگیری از واژگونی بار در هنگام ترمزهای شدید طول بار هم جهت در وسیله نقلیه، نباید کمتر از ۸ متر ارتفاع آن باشد.
تجهیزات مورد نیاز برای حمل و نقل
تجهیزاتی که برای مهار بار مورد استفاده قرار می‌گیرد شامل اتصالات تخته سرها، درهای کناری، محافظ نرده‌های جلویی و سقف پوشش نرده‌ای می‌باشد و هنگام بارگیری راننده باید مطمئن شود که این بخش‌ها سالم است. این ابزار و تجهیزات باید به قدر کافی در مقابل فشارهایی که از جانب بار و بندها به آنها وارد می‌شود مقاوم باشند. تجهیزاتی نظیر گوه‌ها و قیدهای جدا کننده باید به طور جداگانه و محکم به وسیله نقلیه متصل شوند. گوه‌های مورد استفاده باید دارای سطوح پر اصطکاک بوده و قابلیت اتصال به بدنه را داشته باشند.
وسایلی که مقاطع فولادی استوانه‌ای حمل می‌کنند باید جای ستون داشته باشند که این بخش در کنار کفی است تا ستون‌ها در آن قرار گیرند. همچنین باید از استحکام کافی برخوردار باشد تا بتوان به آنها بند متصل کرد. این بندها وظیفه انتقال گوه به وسیله نقلیه را دارد.
همچنین در حمل نقل به جای استفاده از دو زنجیره کوتاه می‌توان از یک زنجیر طویل که دو طرف ریل بند متصل می‌شود و تخته سر را در بر می‌گیرد استفاده کرد. زاویه این زنجیرها با خط افق می‌تواند تا حداکثر ۳۰ درجه باشد که دلیل این زاویه کاهش نیروی عمودی در محل اتصال است. یک زنجیر با ضخامت ۸ میلیمتر، در زاویه ۳۰ درجه از دو طرف، قادر به تحمل و مهار نیرویی برابر ۵.۶ تن است.
برای حفاظت بار از شرایط جوی مانند باد، باران، گرد و خاک و جلوگیری از آسیب دیدن آن می‌توان از چادر استفاده کرد. چادرهایی با جنس برزنت برای این کار ایمن و مناسب است. ظرفیت چادرها باید به مقداری باشد که از هر سمت نهایتاً ۱۰ سانت بیشتر باشد.
نکات استفاده از زنجیر در حمل فولاد
در هنگام استفاده از زنجیر برای حمل فولاد باید به موارد زیر توجه کرد:
- از استفاده زنجیرهایی که دارای حلقه شکسته، خورده شده، دارای پریدگی و شیار، خراشیدگی و یا فرسودگی هستند، پرهیز شود.
- زنجیرها باید عاری از گره‌خوردگی، پیچیدگی، خمیدگی یا کشیدگی باشد.
- برای استفاده از سیم بکسول‌ها در بستن بار نیز باید توجه شود که بندهای آن نباید در نزدیکی بست و رابط‌ها خم شود و باید حداقل سه برابر قطر سیم از بست و روابط فاصله داشته باشد.
- ظرفیت بار سیم بکسل باید برابر با تحمل بار اتصالات و گوه‌ها باشد.
- برای کشش در سیم‌ها باید از بست تنظیم دو طرفه استفاده کرد.
فاکتورهای موثر بر هزینه حمل فولاد
بعد از اینکه فولاد خریداری شد با توجه به نوع آن مسئله انتقال از کارخانه، بنگاه و یا انبار ایجاد می‌شود. در این حالت مواردی نظیر مسافت، هزینه انتقال، روش حمل و نقل، ظرفیت بارگیری مسائلی هستند که روی هزینه تاثیر می‌گذارد. انتخاب محل مناسب بارگیری اهمیت بسزایی در قیمت و هزینه‌ها دارد.
از مهمترین مسائلی که در هزینه حمل و نقل فولاد می‌توان به آن اشاره کرد، شامل موارد زیر است:
- وزن فولاد
- فاصله حمل و مسافتی که برای جابجایی و تخلیه انجام می‌گیرد
- هزینه ثابت روش‌های بارگیری جاده و اینکه بارگیری توسط کدام یک از ماشین آلات نظیر کامیون، نیسان یا تریلر انجام شود
- هزینه راننده
- ظرفیت بار که مربوط به نوع ماشین می‌شود به عنوان مثال زمانی که وزن مقاطع فولادی از چهار تن بیشتر شود باید از ماشین‌های لبه‌دار یا کفی استفاده کرد
- کمیسیون باربری (همان مبلغی است که به شرکت حمل و نقل پرداخت می‌شود.)
نکات مهم حمل مقاطع فولادی
برای حمل و نقل مقاطع فولادی از دو حالت شاخه‌ای و بندیل استفاده می‌شود. در حالت شاخه‌ای قیمت گذاری بر اساس شاخه‌ها و در نوع بندیل قیمت گذاری بر اساس کیلوگرم خواهد بود. ظرفیت هر بارگیری ۵ بندیل معادل ۲۴۰۰۰ کیلوگرم است. اگر بارگیری از کارخانه انجام شود تنها امکان بارگیری در دو سایز موجود است. اما اگر بارگیری از انبار صورت گیرد می‌توان به مقدار بیشتری بارگیری کرد.
روش‌های حمل و نقل مقاطع فولادی
محصولی که خریداری می‌شود با توجه به وزن و ابعاد شامل حمل و نقل جاده‌ای، حمل و نقل ریلی، دریایی، کانتینری و ترکیبی است.
در روش جاده‌ای از انواع تریلر، کامیون، خاور و حتی نیسان استفاده می‌شود. در صورتی که مقاطع فولادی خریداری شده بیش از ۱۲ متر طول داشته باشد، باید از تریلر برای حمل جاده‌ای، ریلی و اگر جابجایی برای صادرات باشد؛ از تریلرهای دریایی، کانتینری و ترکیبی استفاده شود.
حمل و نقل جاده‌ای
رایج‌ترین و سریع‌ترین و ارزان‌ترین روش جابجایی حمل و نقل جاده‌ای است که توسط ماشین‌های سنگین نظیر کامیون و تریلر و ماشین‌های سبک نظیر نیسان، پیکان‌وانت و مزدا انجام می‌شود.
تریلر معمولاً برای حمل مقاطع فولادی با طول ۱۲ متر و بر اساس ظرفیت و وزن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. چهار نوع تریلر کفی، لبه‌دار، ترانزیت و تریلر ۴۰ فوتی مورد استفاده است. همه این تریلرها حداکثر تا ۲۴ تن ظرفیت حمل مقاطع فولادی را دارد به جز تریلرهای ۴۰ فوتی که ظرفیت جابجایی آنها ۴۰ فوت می‌باشد و به همین دلیل آنها به کانتینرهای ۴۰ فوتی معروفند.
حمل و نقل کامیونی
کامیون برای حمل و نقل مقاطع فولادی با طول ۶ متر و وزن ۵ تا ۲۰ تن مناسب است. در حمل با کامیون بارگیری توسط جرثقیل انجام شده و طول و تناژ مقاطع فولادی متناسب با توان آن است.
حمل با نیسان
برای جابجایی مقاطع فولادی در سطح شهر با وزن و طول محدود معمولاً از نیسان‌های مخصوص این کار استفاده می‌شود که حداکثر طول مقاطع مجاز در این جابجایی ۶ متر است.
حمل با پیکان‌وانت
برای جابجایی مقاطع فولادی نظیر ورق و لوله می‌توان از پیکان‌وانت و مزدا استفاده کرد که البته برای حمل میلگردها مناسب نمی‌باشد. توجه شود که ماشین‌های سبک مانند مزدا، پیکان‌وانت و نیسان به علت داشتن ظرفیت پایین و طول کفی کم، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
حمل و نقل ریلی
حمل و نقل ریلی در ایران به علت اینکه راه آهن در ایران گسترش سراسری ندارد و بعد از انتقال ریلی، نیاز به بارگیری و حمل و نقل جاده‌ای است؛ رواج زیادی ندارد. به طور کلی حمل نقل ریلی مزایایی نظیر کاهش آلودگی، کاهش مصرف سوخت و کم بودن میزان توقف را دارد.
حمل و نقل دریایی
حمل و نقل دریایی در صادرات مورد استفاده قرار گرفته و هزینه زیادی دارد. برای جابجایی دریایی از کانتینر با حجم‌های مختلف استفاده می‌شود. کانتینرهای استاندارد در این زمینه کانتینرهای ۲۰ فوتی و ۴۰ فوتی با طول و ظرفیت و حجم متفاوت است.
حمل و نقل دریایی مزایایی نظیر ایمنی بیشتر، سهولت در بارگیری و تخلیه، کوتاه بودن زمان حمل، انتقال تناژ بالا در یک کانتینر و کاهش بار ترافیکی جاده‌ای دارد؛ که با توجه به این مزایا می‌توان از هزینه زیاد آن چشم‌پوشی کرد.
حمل و نقل ترکیبی
حمل و نقل ترکیبی شامل جاده-ریلی و جاده-دریایی است که برای صادرات انجام می‌گیرد. در این حالت تا کشتی یا قطار به روش جاده‌ای و بعد از آن به روش ریلی یا جاده‌ای انجام می‌شود که در ایران جاده-دریایی مرسوم‌تر است.
بیشتر بخوانید: نحوه نگهداری از لوله های فولادی
