مقالات تجارت آلیاژ مقالاتی از فلزات پرکاربرد
عملیات سنگکشی (Honing) یک فرایند ماشینکاری پرداخت سطح است که با استفاده از سنگ سنگکشی انجام میشود. در این عملیات، با ایجاد سایش بین سنگ سنگکشی و قطعه، برادهبرداری از سطح قطعه مانند سطح داخلی لوله سیلندری انجام میشود. هدف اصلی از این عملیات، بهبود دقت ابعادی و صافی سطح است. این فرآیند معمولاً پس از مراحلی از ماشینکاری مانند سوراخکاری، بورینگ و سنگزنی انجام میشود. یکی از تفاوتهای اساسی این فرآیند با سنگزنی، سرعت پایینتر در سنگکشی است. همچنین، سطح تماس بین قطعه و ابزار در عملیات سنگکشی بیشتر است که به تصحیح ابعاد کمک میکند.
هونینگ چیست؟
در این فرآیند، از سنگهای سنگکشی استفاده میشود که از دانههای سخت به همراه مادهای زمینه ساخته شدهاند. این سنگها به طور مداوم روی قطعه حرکت کرده و باعث برداشتن برادههایی از سطح قطعه میشوند. یکی از کاربردهای اصلی این فرآیند، پرداخت سطوح داخلی استوانهای مانند داخل لوله سیلندری است. این عمل به ویژه برای ایجاد سطح مناسب برای روغنکاری انجام میشود. همچنین، از سنگکشی برای پرداخت دندههای چرخدندههای با کیفیت بالا، سطوح خارجی محورها، پینها و یاتاقانهای استوانهای استفاده میکنند. این عملیات بهبود دقت ابعادی، صافی سطح و بهرهوری قطعات را افزایش میدهد.
انواع هونینگ
در ادامه با انواع هونینگ یا سنگکشی آشنا خواهید شد.
سنگ کشی داخلی سیلندر
سنگکشی یک عملیات سطحنما کاری است که برای تصحیح ابعاد و ایجاد سطح مطلوب بر روی قطعات فلزی یا غیرفلزی انجام میشود. در سنگکشی سطح داخلی سیلندر، به منظور تصحیح ابعادی مانند مخروطی شدن یا دایرهای نبودن دیوارههای داخلی سیلندر، از ابزارهای خاصی استفاده میشود که بتوانند به طور دقیق این عملیات را انجام دهند.
ابزار سنگکشی تکضرب (Single-Stroke Honing) در یک مرحله تنها یکبار از سوراخ عبور کرده و باعث ایجاد قطر و سطح نهایی مطلوب میشود. سطح ساینده این ابزار از الماس ساخته شده و میتوان با آن تا ۱۰۰ هزار بار عملیات سنگکشی را انجام داد. این روش از سرعت بالا بهره میبرد، اما محدودیت آن در برادهبرداری و تخلیه براده وجود دارد.
همچنین، ابزار سنگکشی انعطافپذیر (Flexible Honing) نیز یک نوع ابزار است که در آن سطح ساینده به صورت گلولههای جدا روی تکیهگاهی انعطافپذیر به شکل برس قرار دارند. این نوع ابزار برای ایجاد کیفیت بالای سطحی بر روی قطعات استفاده میشود و به صورت انعطافی به سطوح مختلف پیوسته و عملیات سنگکشی را انجام میدهد.
دستگاههای سنگکشی همچنین به صورت عمودی و افقی تقسیم میشوند. دستگاههای عمودی برای کار با قطعات سنگین مناسب هستند ولی برای قطعات بلند ممکن است از دستگاههای سنگکشی افقی استفاده شود. این دستگاهها میتوانند از نوع ساده تا پیچیده باشند و حتی برخی از آنها مجهز به حسگرهایی هستند که به اندازهگیری قطر و ابعاد قطعات کمک میکنند و عملیات را به صورت خودکار انجام میدهند.
در کل، سنگکشی یکی از روشهای مهم در تولید و تصحیح قطعات صنعتی است که با استفاده از ابزارهای خاص و تکنیکهای مختلف، ابعاد و سطح مطلوب را بر روی قطعات ایجاد میکند.
سنگکشی چرخدنده
از سنگزنی برای تولید دندههای با کیفیت بالا استفاده میشود. این فرآیند معمولاً با استفاده از ابزاری به شکل چرخ دندههای داخلی انجام میگیرد که با قسمت موردنظر همراستا است. با چرخش ابزار و قطعه، دندهها بهبود یافته و سطح آنها تصحیح مییابد. این کار باعث افزایش عمر مفید و بهبود درگیری دندهها، همچنین کاهش سطح صدا در هنگام استفاده میشود. برخلاف سنگزنی معمولی، این روش به سطحی بالاتر و فرآیندی سریعتر انجام میپذیرد.
سطح پرداختشده با سنگکشی
حرکت دوطرفه و همزمان دورانی ابزار منجر به ایجاد یک سطح با الگوی خطوط مورب میشود. زاویه بین این خطوط مورب به وسیله سرعت دوران و سرعت خطی ابزار تنظیم میشود. با در نظر گرفتن مقادیر بهینه برای این پارامترها، این زاویه به حدود ۴۵ درجه تنظیم میشود، که بهطور اثربخش در فرآیند تولید مؤثر است.
استفاده از فناوری سنگکشی میتواند منجر به ایجاد سطحی تختال یا کفهای شود که در واقع یک سطح بدون اوج و واحدهای عمیق است. این ویژگی همراه با الگوی مورب شیارها، منجر به بهبود جریان روغن درون سیلندرها، به ویژه در لحظه راهاندازی موتور که فشار روغن هنوز کافی نیست و همچنین افزایش دوام و کاهش فرسایش در داخل لوله سیلندری میشود.
به منظور ایجاد این نوع سطح، ابتدا فرآیند سنگکشی با سنگدانههای درشت انجام میشود تا ابعاد سوراخ به ابعاد نهایی خود برسد. در مرحله بعد، سنگکشی با سنگدانههای ریزتر به میزان بسیار کم انجام میشود تا اوجهای سطح از بین برود و سطح به شکل تختالی شود.
بیشتر بخوانید: تختال چیست و چه کاربردی دارد؟
