مقالات تجارت آلیاژ مقالاتی از فلزات پرکاربرد
نام لاتین فولادهای ضد سایش و ضربه Wear Resistant Steels است و در گروه فولادهای آلیاژی قرار دارند. به این فولادها، فولادهای آستینی منگنزدار Austenitic Manganeses Steels هم گفته می‌شود که دارای ۱.۲ درصد کربن و حداقل ۱۱ درصد منگنز هستند.
این فولادها توسط سر‌رابرت هادفیلد و در سال ۱۸۸۲ اختراع شد. این آلیاژ‌ها از جمله بهترین فولادها می‌باشند که از ورقی با کربن بالا تولید شده‌اند.
فولاد مقاوم به سایش
این نوع فولاد سختی بالایی دارد که موجب افزایش مقاومت به سایش می‌شود. در تماس با دیگر مواد خراش برنداشته و مقاوم به خوردگی است و در برابر خمش مقاومت می‌کند. جوش پذیری، ماشین‌کاری و چقرمگی بالایی نیز دارد.
فولاد مقاوم به ضربه
عناصر اصلی در فولاد مقاوم به ضربه ترکیب‌هایی شامل سیلیکون، منگنز، کروم، تنگستن و مولیبدن است. این خانواده از فولاد مقاومت خوبی در برابر ضربه داشته و سختی نسبتا بالایی دارد. چقرمگی آنها معمولاً ناشی از ۱ تا ۲ درصد سیلیکون و ۰.۵ تا ۱ درصد مولبیدن است.
کاربرد فولادهای مقاوم به سایش و ضربه
این فولادها در تیغه‌های خاکبرداری، تیغه‌های خرد کننده سنگ در معادن، سوئیچ‌ها و مسیرهای عبور در خطوط راه آهن استفاده می‌شود. همچنین در انواع سنگ شکن شامل سنگ شکن مخروطی، دوار و قالب‌های سنگ شکن فکی کاربرد دارد. از جمله دیگر کاربری این فولادها می‌توان به استفاده در کارخانه‌های سیمان و سایر کارخانه‌ها اشاره کرد. همچنین در ساخت و ساز، تخریب، ماشین آلات کشاورزی، کامیون‌ها، تریلرها و وسایل نقلیه نیز از این فولاد استفاده می‌شود.
خواص فولادهای ضد ضربه و ضد سایش
این ورق‌ها برای نگهداری در هر شرایطی مناسب بوده و مقاومت خوبی در برابر ضربه، خراش و سایش دارند که این مقاومت ناشی از کربن بالای موجود در این فولادها می‌باشد.
انواع فولاد ضد سایش و ضد ضربه
– فولاد هاردوکس: این ورق‌ها در سختی‌های ۴۰۰، ۴۵۰، ۵۰۰، ۵۵۰، ۶۰۰ برینل وجود دارد که هرکدام دارای سختی متفاوتی است. نوع ۴۵۰ و ۵۰۰ آن بیشترین کاربرد را دارد. ورق‌های فولاد هاردوکس دارای کربن بالا و سختی زیاد بوده اما استحکام کمتری دارد. در نتیجه ی استحکام کمتر، برای ساخت تیر و ستون و پل مناسب نیست اما در تماس با مواد ساینده مقاوم است.
– ورق فولاد St52 : ورق St52 به علت مقاومت بالا در برابر ضربه و سایش و خمش در صنعت ساختمان سازی کاربرد دارد و می‌تواند با فولادهای St37 و A516 و A517 و A283 جوشکاری شود. این نوع فولاد دارای ۱۶ درصد منگنز است.
– فولاد ولدوکس: این فولاد عناصر آلیاژی کمی داشته و استحکام بالایی دارد، در صنایع خودروسازی و عمران استفاده می‌شود و از جوش پذیری مناسبی برخوردار است.
– فولاد راک استار: مهمترین درجه این فولاد ۴۰۰ است و دارای کربن کم و خواص جوشکاری بالایی می‌باشد.
-ورق فولاد دیلیدور: این ورق درجه سختی و چقرمگی بالایی دارد و در سه گروه V و C و L طبقه‌بندی می‌شود.
- طبقه C : دارای درصد کربن بالا بوده و چقرمگی پایینی دارد.
- طبقه L : دارای ساختار بینیتی بوده و چقرمگی پایینی دارد.
- طبقه V : دارای کربن پایین بوده و چقرمگی بالا و ساختار مارتنزیتی دارد.
– ورق کرسابرو: این ورق جوش پذیری بالا، مقاومت به کشش و مقاومت به سایش بالایی داشته و در صنایع فولاد، صنایع معدن و صنایع سیمان به کار برده می‌شود.
– ورق دورستات: این ورق فولادی سختی بالایی دارد و در درجه‌های ۴۰۰ تا ۶۰۰ دسته‌بندی می‌شود و در کاربردهایی که فشارهای مکانیکی مورد نیاز است، استفاده می‌شود. ورق دورستات چقرمگی خوب و جوش پذیری بالایی دارد.
بهترین ورق ضد سایش و ضد ضربه
ورق دورستات بهترین فولاد ضد سایش است و در صنایع وسایل کشاورزی، صنایع ماشین سازی، صنایع معدن، صنعت سیمان و لایروب‌ها استفاده می‌شود و در دمای پایین چقرمگی خوبی دارد و جوش پذیری آن در حد عالی است.
مزایای فولاد مقاوم به ضربه و سایش
از مزایای فولاد مقاوم به ضربه و مقاوم به سایش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عمر مفید زیاد
- وزن کم
- دوام بالا
- مقاوم در برابر خط و خش
- سختی بالا
- کاهش هزینه در بلند مدت
ریخته‌گری فولاد ضد سایش
برای شکل دهی فولاد از ریخته‌گری استفاده می‌کنند. فولاد برای مقاصد ویژه با آلیاژ‌هایی مقاوم به سایش، خوردگی و حرارت ریخته‌گری می‌شود. از جمله کاربرد قطعات ریخته‌گری شده ضد سایش می‌توان به لاینرهای آسیاب خشک و تر، سنگ شکن‌ها، گلوله‌ها، شفت‌ها، یاتاقان‌ها و قالب‌های پرس‌کاری اشاره کرد. اهمیت ریخته‌گری قطعات ضد سایش به علت واسطه بودن آنها در تولید دیگر ماشین آلات و تجهیزات صنعتی می‌باشد که مهمترین آنها صنعت خودروسازی است. از جمله تجهیزات و ماشین آلات ریخته‌گری ضد سایش می‌توان به کوره ذوب، دستگاه شات بلاست، ماشین فرز، تراش، قالب و دریل ستونی اشاره کرد.
نتیجه‌گیری
با توجه به آنچه گفته شد فولادهای مقاوم به ضربه و مقاوم به سایش کاربرد زیادی در صنایع مختلف دارند. این صنایع عمدتاً شامل صنایع واسطه است؛ زیرا فولادهای ضد سایش و ضد ضربه دوام زیادی داشته و در طولانی مدت موجب کاهش هزینه‌ها می‌شود. همچنین به علت وزن کم، عمر زیاد، مقاومت در برابر خط و خش و سختی، می‌توان از آنها در ساخت تجهیزات مورد استفاده در دیگر صنایع استفاده کرد.
