فولاد ضد زنگ، برای اولین بار در اوایل قرن بیستم تجاری شد و نقش برجستهای در زندگی ما پیدا کرد. فهرست صنایعی که تحت تاثیر فولاد ضد زنگ قرار دارند، طولانی است. صنعت برق، یکی از حوزه های مهم تولید در اوایل قرن بیست محسوب میشود. با در نظر گرفتن بسیاری از تهدیدات ناشی از تغییرات آب و هوایی، کمبود سوختهای فسیلی و افزایش هزینههای مرتبط با استخراج منابع از مناطق دورافتاده جهان، هم بهرهوری انرژی و هم تولید انرژیهای تجدیدپذیر به یک نگرانی تبدیل شدهاند. اما فولاد ضد زنگ، به دلیل خواص مفید فراوانی که دارد، به این صنایع کمک زیادی کرده کرده است و احتمال افزایش حضور آن در سالهای آینده وجود دارد.
محبوبیت استیل در صنعت تولید برق
فولاد ضد زنگ یکی از قابل توجهترین فلزاتی است که تاکنون ساخته شده است. بسیاری از خواص مفید آن به ویژه برای صنایع برق و انرژی، از نیروگاههای سنتی زغالسنگ گرفته تا جدیدترین اشکال انرژیهای تجدیدپذیر، مناسب است. در میان این ویژگیها، مقاومت در برابر خوردگی فولاد زنگ نزن در مواجهه با بسیاری از محیطهای شدید که نیروگاهها باید در آن قرار گیرند، مانند مناطق ساحلی یا زیر دریا، یک ضرورت است.
ویژگیای که فولاد ضد زنگ را در برابر خوردگی بسیار مقاوم می کند، از ترکیب شیمیایی آن ناشی می شود. برخلاف فولاد کربنی که به راحتی به حضور اکسیژن و آب واکنش نشان میدهد و لایهای از اکسید آهن (زنگ) بر روی آن تشکیل میشود، فولاد ضد زنگ تحت یک فرآیند طبیعی قرار میگیرد. این بدان معنی است که کروم موجود در فولاد ضد زنگ، یک لایه میکروسکوپی سطحی از اکسید کروم را تشکیل می دهد. این لایه نه تنها به محافظت از فلز در برابر خوردگی کمک می کند، بلکه این قابلیت را دارد که به دنبال خراش یا خراشیدگی خود را ترمیم کند. برخی از آلیاژها دارای سطوح بسیار بالایی از مقاومت در برابر خوردگی هستند، حتی در محیط های دریایی یا زمانی که در معرض مواد بسیار خورنده قرار می گیرند.
یکی دیگر از ویژگی های مهم فولاد ضدزنگ، توانایی آن در انتقال گرما است. این یک ویژگی مهم در برخورد با اجزای الکتریکی است، ویژگی که به اجزای فولاد ضد زنگ اجازه می دهد تا دماهای بالا و فشار شدید را که اغلب در یک نیروگاه تولید برق وجود دارد، تحمل کنند. به همین دلیل است که انواع ورق، میلگرد و لوله استیل در مبدل های حرارتی، لوله های فشار، محفظه های ترانسفورماتور و موارد دیگر یافت می شود.
سایر ویژگیهای فولاد ضد زنگ که برای تولید برق مناسب هستند عبارتند از: نسبت استحکام بالای فلز به وزن، جوشپذیری، ماشینکاری، دوام، مقاومت در برابر سایش و توانایی مقاومت در برابر دماهای شدید.
آلیاژها مناسب برای صنایع تولید برق
تنوع فوق العاده آلیاژهای فولاد ضد زنگ مزیت دیگری است که آن را در تولید برق بسیار محبوب می کند. می توان فلزات خاصی را پیدا کرد که تقریباً با هر کاربرد مطابقت داشته باشند. وقتی صحبت از تولید برق می شود، انواع مختلفی از استنلس استیل وجود دارد که هر کدام مزایای خاص خود را در رابطه با امکانات و تجهیزات دارند.
محبوب ترین فولاد ضد زنگ در صنعت برق لوله، میگرد و ورق استیل 304 است. این گرید دارای مقاومت در برابر خوردگی بالا همراه با استحکام عالی است که آن را برای انواع کاربردها مناسب می کند. اگر قرار گرفتن در معرض آب نمک یک عامل در نظر گرفته شود، استیل 316 گزینه بهتری است. زیرا در برابر خوردگی در محیط های دریایی مقاومت بیشتری دارد. برای تجهیزات و وسایلی که در معرض دماهای بسیار بالا هستند، مانند کوره ها، ژنراتورها، بویلرها یا انواع خاصی از توربین ها، اغلب از آلیاژهای مبتنی بر نیکل استفاده می شود که عبارتند از 330، 600، 625 یا 230.
تاسیسات تولید برق متکی به فولاد ضد زنگ
با ظهور گزینه های برق سبز، دامنه امکانات و تجهیزات تولید برق در چند دهه اخیر بسیار گسترش یافته است. برای تولید انرژی سنتی، مانند نیروگاههای زغالسنگ، فولاد ضد زنگ از همان ابتدا جزء اصلی بوده است. در تاسیسات مدرن، کاربردهای رایجی که به فولاد ضد زنگ نیاز دارند عبارتند از: خنک کننده، تبادل حرارت، احتراق، سوپرهیترهای دیگ بخار، لوله های بخاری مجدد و پانل های دیواری آب. یک مثال خاص اسکرابر گاز دودکش است وسیله مهمی است که به حذف گوگرد از انتشار زغال سنگ کمک می کند.
انرژی هستهای شکل دیگری از تولید برق است که در آن از فولاد ضد زنگ، استفاده زیادی میشود. این تاسیسات اغلب آنقدر بزرگ هستند که کیلومترها لولهکشی از جنس فولاد ضد زنگ در سراسر آن وجود دارد. سایر وسایل شامل دودکشها، مخازن و قوطیهای نگهدارنده و … هستند که وظیفه بسیار مهم ذخیره سازی شکافت را انجام می دهند.
انرژی سبز در سالهای اخیر به یک کلید واژه تبدیل شده است و انرژی خورشیدی، باد و زمین گرمایی تنها نمونههایی از این صنعت به سرعت در حال گسترش هستند. به عنوان مثال، وقتی صحبت از ژنراتورهای زمین گرمایی می شود، قرار گرفتن در ترکیبات اسیدی می تواند به انواع فلزات آسیب بزنند. هنگامی که گرید 304 یا 316 کافی نیستند، می توان به جای آنها از آلیاژهای ویژه با کارایی بالا استفاده کرد.
نتیجهگیری
وقتی نوبت به تولید برق میرسد، عوامل بیشماری وجود دارد که باعث موفقیت و اثربخشی یک تاسیسات میشود. برای هر حرفهای که نگران بهره وری انرژی و حفاظت از محیط زیست است، فولاد ضد زنگ مزایای زیادی به همراه دارد.
بیشتر بخوانید: کدام فولادها برای صنایع مخابرات مناسب هستند؟